Zamenhofa Tago - Заменхофийн өдөр

Эсперанто хэлээр ярьдаг хүмүүс Заменхофийн өдрийг өнөөдөр албан ёсоор тэмдэглэж байна. 1878 оны 12 сарын 15-нд Заменхоф 19 насныхаа төрсөн өдрөөр өөрийн зохиосон олон улсын хэлийг (Lingwe uniwersala) найз нартаа анх танилцуулсан бөгөөд түүнээс хойш есөн жилийн дараа 1887 онд одоогийн Эсперанто хэлний анхны сурах бичгээ хэвлүүлсэн (Unua Libro) билээ. Жил бүрийн 12 сарын 15-ныг өдгөө энэхүү хэлээр харилцагч хүмүүс цуглан тэмдэглэдэг уламжлал тогтжээ. Сүүлийн үед "Эсперанто номын өдөр" гэж нэрийдэн шинээр гарсан ном худалдан авч баярлах болсон байна.     

Людвиг Лазарус Заменхоф (1859/12/15 - 1917/4/14) бол Польш-Жүүд эмч, хэл шинжээч хүн бөгөөд зохиомол хэлнүүд дундаас хамгиин их түгж дэлгэрсэн Эсперанто хэлийг зохиогч юм. Тэр үеийн Хаант Оросын мэдэлд байсан Польш улсын Биалисток хотноо төржээ.

Хичээл №2. Нэр үг

Өмнөх хичээлээс та нэг зүйлийг ажигласан болов уу? Та яг одоо Хичээл №1 рүү буцаж цагаан толгой үсгүүдийн жишээ үгнээс зөвхөн нэр үгийг нь түүгээд уншаарай. Нийтлэг зүйл байна уу?

Эсперанто хэлэнд нэр үг -О үсгээр төгсдөг. Тиймээс ялгахад үнэхээр амар байгаа биз. Жишээ:

amiko =	найз	ĉielo =	тэнгэр
amo =	хайр	ĉevalo =	морь
hundo =	нохой	domo =	байшин

Харин олон тоо нь -J үсгээр төгсөнө. "ои"  гэж дуудна (лийброй, бийрдой гэх мэт). Жишээ:

libroj =	номнууд	arboj =	модод
birdoj =	шувууд	okuloj =	нүд
urboj =	хотууд	vortoj =	үгс

Хичээл №1. Цагаан толгой

Leciono 1. Alfabeto

Эсперанто гэж юу вэ?

• Энэ бол олон улсын хэл. Олон янзын үндэстнүүд харилцан ойлголцохдоо ашиглахад хамгийн тохиромжтой хэл юм.
• Аль нэг улс гүрэнд харъяалагддаггүй. Хэл шинжлэлийн үүднээс үзэхэд энэ хэл харилцааны хэрэглүүрийн хувьд хэн нэгэнд давуу эрх олгохгүй, ярилцагчид тэгш эрхтэй.
• Сурахад харьцангуй хялбар "дүрмийн" хэл. 

Эсперанто цагаан толгой

28 үсэгтэй. Үүнээс 5 нь эгшиг үсэг. Цагаан толгойн үсгийг салангид дуудахад монгол хэлэнд "э"-гээр амилуулж дууддаг бол Эсперанто хэлэнд "о"-гоор амилуулж дуудна: А, Бо, Цо, Чо, До гэх мэт.
Үсэг бүрийг үгийн хаана ч орсон яг л ижил дуудна. Өргөлт нь хойноосоо хоёр дахь эгшиг дээр байна.

A	amo	хайр	Ĥ	ĥano	хаан	R	rapida	хурдан
B	bela	гоё, сайхан	I	infano	хүүхэд	S	salti	үсрэх
C	celo	зорилго, бай	J	juna	залуу	Ŝ	ŝipo	усан онгоц
Ĉ	ĉielo	тэнгэр	Ĵ	ĵurnalo	сэтгүүл	T	tago	өдөр
D	doni	өгөх	K	kafo	кофе	U	urbo	хот
E	egala	эрх тэгш	L	lando	газар, улс	Ŭ	aŭto	машин
F	facila	амар, хялбар	M	maro	тэнгис	V	vivo	амьдрал
G	granda	том	N	nokto	шөнө	Z	zebro	алаг тахь
Ĝ	ĝardeno	цэцэрлэг	O	oro	алт
H	horo	цаг	P	paco	энх тайван

 


Малгайтай үсэг 5 байгааг та анзаарсан байх, нэг нь дээшээ харсан малгай - Ĉ, Ĝ, Ĵ, Ŝ, Ŭ

Цагаан толгойн үсгийн дуудлагыг доорхи бичлэгээс үзээрэй.